wtorek, 12 kwietnia 2011

Egipt Ptolemejski

Koniec ery faraonów musiał kiedyś nadejść, Egipt nie był już dłużej tym samym miejscem, u  władzy znalazła się bowiem obca dynastia. Zapoczątkował ją Ptolemeusz I Soter- „Zbawca” a zakończyła śmierć Kleopatry w 30 r.p.n.e. Pozornie wszystko było „po staremu”  jednak interesy miejscowej ludności- Egipcjan, nie były już najważniejsze, polityka służyć miała warstwie rządzącej


 Do Egiptu zjeżdżać zaczęli Macedończycy, Grecy i Semici, zajmując ważne stanowiska w aparacie państwowym, podobnie rzecz miała się z wojskiem- ponieważ rekrutacja rdzennych Egipcjan wiązała się z pewnym ryzykiem, również i w tym sektorze prym wiedli obcokrajowcy. Wydawać by się mogło, że spowoduje to bunt, protesty, jednak trzeba przyznać, że dynastia Ptolemeuszy wykazała się pewnym sprytem. Otóż Egipcjanie właściwie otrzymali wolną rękę w sprawach religii. Jako, że była ona głęboko zakorzeniona w potomkach faraonów, zabieg ten pozwolił na powstrzymanie ewentualnego niezadowolenia. Kapłani byli wspierani finansowo oraz cieszyli się sporym poważaniem, bez zmian pozostał również styl budowania świątyń oraz tak istotna rzecz jak ceremonialne podróże w górę Nilu. Kolejnym godnym uwagi zabiegiem ówczesnej władzy, była próba zjednoczenia Greków i Egipcjan. Również i tu wykorzystano religię- w ten sposób Ptolemeusz zapoczątkował kult nowego boga wywodzącego się od Apisa (Oserapis). Aby umocnić swoją pozycję, ogłosił, iż we śnie ukazał mu się posąg Serapisa- bóstwa o ludzkim kształcie, który to stał się od teraz bóstwem państwowym a jego kult rozpowszechnił się na wszystkie najważniejsze miasta tamtych czasów a najsłynniejsza świątynia- Serapeum- powstała w nekropolii Sakkary. 


Po raz kolejny przeniesiono stolicę- tym razem do Aleksandrii. Jedno, czego nie można odmówić Ptolemeuszom, to ogromny wkład w rozwój nauki i sztuki. To właśnie w tym okresie, w niezwykłym tempie rozwijały się takie dziedziny jak astronomia, literatura, geografia czy filozofia. Egipska literatura została przetłumaczona na język grecki, klasyczne teksty były redagowane, poeci byli szczodrze finansowani. Nastąpiła również reforma kalendarza egipskiego i rzymskiego, z którego to powstał używany w Europie, do końca renesansu, kalendarz juliański. Wszelkie prace naukowe odbywały się w Muzeum prze słynnej Bibliotece Aleksandryjskiej. Zmiany dotknęły również języka, jako że greka była o wiele łatwiejsza dla zapisywania, rozpoczęto pracę nad transliteracją. Skrybowie dodali do alfabetu 7 dodatkowych liter, które zastąpiły luki w alfabecie greckim (specyficzne dźwięki języka egipskiego), zapis ten znany jest jako koptyjski. Pomimo z pozoru dobrze układającej się współpracy pomiędzy Grekami i Egipcjanami nigdy nie było szczególnej miłości, co doprowadzało do niewielkich rebelii.


Jak to często bywało w historii Egiptu, nagle wszystko zaczęło się psuć. Pod koniec II w.p.n.e. podupadł handel zagraniczny, pojawiły się niepokoje polityczne i problemy gospodarcze. Napięcia pomiędzy rdzennymi mieszkańcami a nacją napływową zaostrzyły się.  Wtedy też na tron weszła najsłynniejsza władczyni, 18-letnia Kleopatra VII.  Po 3 latach została wygnana z Egiptu przez własnego brata- Ptolemeusza XII. Jednak młoda kobieta nie poddała się tak łatwo- znalazła schronienie w Syrii i tam planowała podbój Egiptu. W przedsięwzięciu tym pomógł jej Juliusz Cezar, późniejszy małżonek. Najbardziej chyba znanym faktem z życia Kleopatry jest jej romans z Markiem Antoniuszem. Mówiąc bardzo ogólnikowo doprowadziło to do bitwy pod Akcjum i zdobycia Aleksandrii przez Oktawiana. Zarówno Antoniusz jak i Kleopatra popełnili samobójstwo, zaś Egipt  stał się rzymską prowincją podległą cesarzowi i powołanych przez niego prefektów.


Źródło:
"Podróże marzeń. Egipt"
"Larousse. Historia świata"
Colin Walters - "Egipt Ptolemejski"

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz